vrijdag 26 augustus 2011

Nazaten van Karel de Grote I tot (1612)

1591 Johan II van Aragón is geboren op vrijdag 29 juni 1397 in Medina del Campo, zoon van Ferdinand I van Aragón (zie 1587) en Eleonora Urraca Het Rijke Wijfje van Castilië. Johan is overleden op dinsdag 19 januari 1479 in Barcelona, 81 jaar oud.
Notitie bij Johan: Hij was een zoon van Ferdinand I en Eleonora Urraca van Castilië. In het koninkrijk Aragón was hij de opvolger van zijn broer Alfons V.

Johan was behalve Prins van Aragón ook de 2e hertog van Peñafiel, een titel die hij van zijn vader erfde. Hij trouwde in 1420 met Blanca I van Navarra, weduwe van Martinus I van Sicilië, dochter van Karel III van Navarra. Nadat haar vader in 1425 stierf werd Blanca koningin van Navarra en Johan koning-gemaal.

Johan II en Blanca van Navarre kregen één zoon, Karel, die in 1428 de titel Prins van Viana kreeg. Deze titel was door zijn grootvader Karel III bedacht om de troonopvolging in het koninkrijk Navarra vast te leggen. Blanca liet bepalen dat haar zoon Karel alleen koning van Navarra mocht worden met de toestemming van zijn vader. Ze wilde hiermee een conflict tussen vader en zoon voorkomen

Johan was de tweede zoon uit het huwelijk van Ferdinand I van Aragón en Eleonora Urraca van Castilië. Zijn oudere broer Alfons erfde daardoor de troon van Aragón. Doordat zijn zoon de troon van Navarra zou innemen zag hij zichzelf van een koningspositie verstoken. Johan II weigerde de rechten van zijn zoon op de troon van Navarra te erkennen. Na de dood van Blanca in 1441 wees Johan zichzelf als koning aan. Hij probeerde Karel tevreden te stellen door hem tot lieutenant, oftwel plaatsvervangend opperbevelhebber over Navarra te benoemen, maar Karel nam daar geen genoegen mee. Vanaf 1430 hielp Johan II zijn broer Alfons in de oorlog in Italië. Hij nam in 1435 deel aan de zeeslag bij Ponza, die jammerlijk verloren werd en waarbij de broers gevangen werden genomen door de troepen van Genua. Hij verkeerde daarop kort in gevangenschap, eerst in Genua en daarna in Milaan.

Daarna keerde hij terug naar Spanje om steun te zoeken voor de oorlog van Alfons V tegen Napels. Tevens had hij van zijn broer de opdracht gekregen om vrede te sluiten met Castilië. Dit deed hij met tegenzin, omdat het verlies van zijn land slechts werd gecompenseerd door een eventuele bruidsschat wanneer zijn dochter met Hendrik van Castilie zou trouwen.
In 1447 hertrouwde Johan II met Johanna Enríquez, een dochter van admiraal Fadrique Enríquez en Marina Díez de Córdoba y Ayala.

In 1450 brak er een oorlog uit tussen vader Johan en zoon Karel. In deze strijd werd Johan gesteund door de Agramonteses en Karel door de Beaumonteses. De twee belangrijkste adellijke families van Navarra en hun aanhang kwamen zo tegenover elkaar te staan. In 1451 trok Karel met behulp van de Beaumonteses en de Fransen op en bezette Olite, Tafalla, Aibar en Pamplona en organiseerde samen met troepen uit Castilië een beleg van Estella. Op 7 september trok hij Zaragoza binnen om daar zijn troepen bij elkaar te brengen en te organiseren. Vóór de slag bij Aibar werd er nog onderhandeld maar zonder resultaat. De troepen van Johan II waren in de minderheid maar ervarener en Karel werd in oktober bij Aibar verslagen.

Op 13 mei 1452 tekende Johan II een overeenkomst met zijn zoon Karel waarbij deze zijn titel Prins van Viana afstond, alsmede zijn bezittingen in onroerend goed, landgoederen en kastelen, en de steden Pamplona en Olite. Als bemiddelaar werd Alfons V aangewezen, de broer van Johan, de oom van Karel.

Johan II voelde zich desondanks niet veilig. Hij vroeg om meer garanties. De steun aan zijn zoon Karel werd echter steeds breder. De Catalanen steunden in meerderheid de prins tegen zijn vader. Dit deden zij in de hoop meer onafhankelijkheid voor het vorstendom Catalonië te krijgen. Ook in Navarra en Aragón had Karel veel aanhangers. Uiteindelijk zag Johan zich zo onder druk gezet dat hij Karel uit de gevangenis haalde en hem meenam naar Zaragoza, waar vader en zoon op 9 januari 1453 aankwamen. Er vond een cortes plaats en na veel en lang onderhandelen werd op 24 mei een akkoord opgesteld. Op 5 juni werd dit officieel getekend en op 22 juni werd Karel in vrijheid gesteld, in ruil voor enkele belangrijke gijzelaars.

Karel bleef hierna echter aanspraak maken op de troon van Navarra. Hij legde de kwestie opnieuw voor aan zijn oom Alfons V, die hij op 10 december 1453 in Italië ontmoette.

Na de dood van Johan II van Castilië op 22 juli 1454 ontstond weer oorlog tussen Johan en Karel.

In september 1454 sloot Alfons V vrede met Hendrik IV van Castilië. Dit ging ten koste van de bezittingen van Johan II in Castilië, die uiteindelijk genoegen nam met een compensatie van een jaarlijkse vergoeding van 3,5 miljoen maravedi’s.

Op 3 december 1455 sloten Johan II van Aragón en Gaston IV van Foix het Verdrag van Barcelona. Johan II onterfde officieel zijn zoon en benoemde zijn derde kind Eleonora, die met Gaston van Foix getrouwd was, tot troonopvolger van het koninkrijk Navarra.

In 1457 verliet Karel van Viana Navarra en ging weer op zoek naar steun bij zijn oom Alfons V van Aragón. In zijn afwezigheid riepen de twee staten van Navarra het hof bijeen. In Estella om Eleonora en Gastón van Foix tot erfgenamen van het koninkrijk Navarra te benoemen en in Pamplona, waar Karel van Viana benoemd werd tot volledig gevolmachtigde koning van Navarra.

In 1458 stierf Alfons V en werd Johan koning van Aragón.

In 1459 vonden onderhandelingen plaats over een eventueel huwelijk tussen Karel van Viana, destijds 38 jaar oud, en de dochter van Johan II van Castilië, Isabel, destijds 9 jaar oud. De tegenstanders van Karel zagen echter meer in een huwelijk tussen zijn halfbroer Ferdinand, die toen 7 jaar was. Ferdinand was de eerste zoon uit het huwelijk tussen Johan II en Johanna Enríquez.

Johan II van Aragón liet Karel op 2 december 1460 in Lerida opnieuw arresteren. Karel werd gevangengezet in Aitona en later in de gevangenis van Morella. Dit leidde echter tot veel protest bij de aanhangers van Karel en op 25 februari 1461 werd Karel weer vrijgelaten.

Op 12 maart bereikte Karel de stad Barcelona waar hij als een held werd ontvangen. De Catalanen accepteerden Johan niet langer als koning. Bij de Capitulatie van Vilafranca del Penedès op 21 juni 1461, werd Karel van Viana door Catalanen en Aragonezen uitgeroepen tot rechtmatig opvolger van Johan II van Aragón. Karel werd tegelijkertijd benoemd tot opperbevelhebber van Catalonië. Niet lang daarna, op 23 september, stierf de prins in het koninklijk paleis in Barcelona. Het gerucht ging dat zijn schoonmoeder Johanna Enríquez hem vergiftigd zou hebben. Dit was de directe aanleiding tot het uitbreken van de Catalaanse Burgeroorlog, die duurde van 1461 tot 1471.

Johan had in 1462 via het Verdrag van Olite hulp ontvangen van koning Lodewijk XI van Frankrijk en moest in ruil hiervoor Roussillon en Perpignan afstaan. Hij werd op latere leeftijd blind door staar maar werd hier door een operatie van genezen. De rest van zijn leven besteedde hij aan een oorlog met Frankrijk.

Johan stierf in 1479 en werd opgevolgd door zijn zoon Ferdinand. Door het huwelijk tussen Ferdinand en Isabella I van Castilië werd een begin gemaakt met de eenwording van Spanje.

De Catalanen, die Karels zijde hadden gekozen, werden in 1471 door Johan verslagen.
Heerlijkheid:
van 1441 tot 1479 koning van Navarra en van 1458 tot 1479 koning van Aragón.
Johan:
(1) trouwde met Blanca I van Navarra. Zie 1459 voor persoonsgegevens van Blanca.
(2) trouwde, 49 of 50 jaar oud, in 1447 in Calatayud met Johanna Enríquez, 21 of 22 jaar oud. Johanna is geboren in 1425 in Torrelobatón. Johanna is overleden op zaterdag 13 februari 1468 in Tarragona, 42 of 43 jaar oud.
Notitie bij Johanna: Johanna Enríquez was een dochter van admiraal Fadrique Enríquez en Marina Díez de Córdoba y Ayala, waarschijnlijk van afkomst converso. Ze was de tweede vrouw van Johan II van Aragón met wie ze in 1447 in Calatayud trouwde. Fadrique Enriquez was destijds een van de belangrijkste en machtigste mannen in het koninkrijk Castilië.

Nadat Blanca in 1441 stierf ontstond er een strijd om de troon van Navarra tussen Johan II en hun zoon Karel. In 1450 ontaardde dit in een gewapende strijd . Toen Johanna Enríquez in 1451 werd uitgeroepen tot medebestuurder van Navarra was dit een nieuwe bron van conflicten tussen Johan II en Karel van Viana. De geboorte van zoon Ferdinand in 1452 gaf Johan nieuwe mogelijkheden om de kwestie van de troonopvolging naar zijn hand te zetten.

In 1458 stierf Alfons V van Aragón en werd Johanna door haar huwelijk met Johan II koningin van Aragón, Majorca, Valencia en Sicilië.

In 1460 werd Karel van Viana opnieuw door zijn vader gevangengenomen. In hetzelfde jaar richtte de Catalaanse Generalitat een eigen Catalaans parlement op. De Generalitat werd door de bevolking van Barcelona in haar strijd om onafhankelijkheid gesteund en Johan II en ging onderhandelingen aan met de Catalanen. Onder druk van de Catalanen werd Karel van Viana in vrijheid gesteld. Johanna Enriquez vertegenwoordigde de koning in de onderhandelingen. Dit resulteerde in de Capitulatie van Vilafranca del Penedès, waarbij Karel van Viana tot rechtmatig opvolger voor de troon van Navarra werd uitgeroepen. Middels grondwettelijke bepalingen werd de macht van de koning binnen Catalonië beperkt.

Het opzetten van het nieuwe grondwettelijke systeem werd echter verstoord door de plotselinge dood van Karel van Viana. Johanna Enriquez werd ervan beschuldigd de prins te hebben vergiftigd. Dit was de directe aanleiding tot het uitbreken van de Catalaanse Burgeroorlog (1461-1471). Gedurende de laatste maanden van 1461 en het begin van 1462 deed de koningin in Barcelona pogingen om zoveel mogelijk voorstanders van de monarchie voor zich te winnen. Dit mislukte uiteindelijk en Johanna werd gedwongen naar Gerona te vluchten.

Toen Hug Roger III op 6 juni 1462 Girona binnenging trok Johanna zich met haar zoon terug in het kasteel Força Vella. Johan II had Girona ondertussen vanuit het westen belegerd, maar kon de koningin en Ferdinand niet ontzetten. Uiteindelijk werden Johanna en Ferdinand gered door de troepen van Gaston IV van Foix die hen op 23 juli bevrijdde.

In 1463 bepaalde Lodewijk XI van Frankrijk bij de Sentencia de Bayonne onder meer dat Hendrik IV van Castilië moest afzien van zijn aanspraken op Catalonië. Om zijn eisen kracht bij te zetten liet hij Johanna en haar dochter Johanna als gijzelaar vastgehouden in Larraga. Moeder en dochter werden vrijgelaten en Johanna regeerde van 1464 tot 1468 als opperbevelhebber van Navarra. Van 1466 tot 1468 zat ze de Cortes van Aragón voor samen met haar zoon Ferdinand.

Johanna Enriquez leed aan kanker. Toen op 6 februari 1468 Cortes werden gehouden in Barcelona was Johanna te ziek om deze bij te wonen. Ferdinand zat de hofraad in haar plaats voor. Johan II was te druk met de oorlog tegen de Fransen in het noorden van Aragón. Johan II van Aragón en Johanna Enriquez liggen begraven in het klooster van Santa María de Poblet.
Kinderen van Johan en Blanca: zie 1459.
Kinderen van Johan en Johanna:
5 Ferdinand II van Aragón, geboren op vrijdag 10 maart 1452 in Sos. Volgt 1592.
6 Johanna van Aragón, geboren in 1454. Volgt 1600.

1592 Ferdinand II van Aragón is geboren op vrijdag 10 maart 1452 in Sos, zoon van Johan II van Aragón (zie 1591) en Johanna Enríquez. Ferdinand is overleden op woensdag 23 januari 1516 in Madrigalejo, 63 jaar oud.
Notitie bij Ferdinand: Ferdinand wordt ook wel Ferdinand de Katholieke genoemd, in het Spaans: Fernando el Católico. In 1469 huwde hij Isabella van Castilië, halfzuster en erfgename van koning Hendrik IV van Castilië. Ferdinand en Isabella gingen de geschiedenis in als de ’katholieke koningen’ (Spaans: los Reyes Católicos), vanwege het religieuze beleid dat werd gevoerd. Het huwelijk leidde op termijn tot de eenwording van Spanje. Aldus werden de ambities van Aragon in de Middellandse Zee verbonden met de expansie van Castilië in de Nieuwe Wereld.
Heerlijkheid:
koning van Aragon van 1479 tot 1516, samen met zijn vrouw, Isabella, heerser over Castilië van 1474 tot 1504 (als Ferdinand V), koning van Napels (als Ferdinand III), van 1504 tot 1516 en sinds 1471 koning van Sicilië.
Ferdinand trouwde met Isabella van Castilië. Isabella is overleden.
Kinderen van Ferdinand en Isabella:
1 Isabella van Portugal (of Isabella van Asturië), geboren op dinsdag 2 oktober 1470 in Dueñas. Volgt 1593.
2 Johanna, de Waanzinnige (Spaans: Juana la Loca) van Castilië, geboren op zaterdag 6 november 1479 in Toledo. Volgt 1594.
3 Maria van Aragón en Castilië, geboren op zaterdag 29 juni 1482 in Córdoba. Volgt 1595.
4 Catharina van Aragon, geboren op vrijdag 16 december 1485 in Alcalá de Henares. Volgt 1599.

1593 Isabella van Portugal (of Isabella van Asturië) is geboren op dinsdag 2 oktober 1470 in Dueñas, dochter van Ferdinand II van Aragón (zie 1592) en Isabella van Castilië. Isabella is overleden op donderdag 23 augustus 1498 in Zaragoza, 27 jaar oud.
Notitie bij Isabella: Zij huwde met de Portugese troonopvolger Alfons (1475-1491). Aan het Portugese hof introduceerde ze de geloofsijver van haar Spaanse ouders, de "katholieke koningen". De verdrijving van de Joden uit Portugal in 1497 wordt door historici aan haar invloed toegeschreven.

Nadat Alfonso bij een paardrijongeluk omkwam, huwde zij in 1497 met de broer van zijn moeder, de nieuwe troonopvolger Emanuel. Ze stierf in het kraambed bij de geboorte van haar zoon Miguel Da Paz (1498-1500). Gedurende zijn leven was haar zoon de wettelijke troonopvolger van Portugal en Castilië. Het kind werd echter slechts 2 jaar oud.

Haar weduwnaar Emanuel hertrouwde in 1500 met haar jongere zuster, Maria van Aragón.
Isabella:
(1) trouwde met Emanuel I de Grote of de Gelukkige van Portugal. Emanuel is geboren op woensdag 31 mei 1469 in Alcochete. Emanuel is overleden op vrijdag 13 december 1521 in Lissabon, 52 jaar oud. Emanuel trouwde later met Maria van Aragón en Castilië (1482-1517), zie 1595. Emanuel trouwde later met Eleonora van Habsburg.
Notitie bij Emanuel: Hij was een zoon van Ferdinand van Viseu en van Beatrix van Portugal en volgde zijn neef en zwager Johan II op als koning van Portugal.

Hij was opeenvolgend gehuwd met de zussen Isabella en Maria van Aragón en huwde nadien met Eleonora van Habsburg.

Hij heerste als absolutistisch vorst en gaf de aanzet tot het Portugese kolonialisme. In 1498 bereikte de zeevaarder Vasco da Gama Indië en in 1500 ontdekte Pedro Álvares Cabral Brazilië, dat een Portugese bezitting werd. De joden liet hij verwijderen uit zijn rijk.

Onder zijn bewind kende Portugal een culturele bloeiperiode. De laat-gotische bouwstijl zou naar hem Emanuel- of Manuelstijl genoemd worden.

Manuel overleed in 1521 en ligt begraven in het Mosteiro dos Jerónimos, dat tijdens zijn regeerperiode gebouwd werd. Zijn weduwe Eleonora huwde na zijn dood met koning Frans I van Frankrijk.
Heerlijkheid:
was van 1495 tot 1521 koning van Portugal.
(2) trouwde met Alfons van Portugal. Zie 1041 voor persoonsgegevens van Alfons.
Kind van Isabella en Emanuel:
1 Miguel van Portugal, geboren in 1498. Miguel is overleden in 1500, 1 of 2 jaar oud.

1594 Johanna, de Waanzinnige (Spaans: Juana la Loca) van Castilië is geboren op zaterdag 6 november 1479 in Toledo, dochter van Ferdinand II van Aragón (zie 1592) en Isabella van Castilië. Johanna, is overleden op vrijdag 12 april 1555 in Tordesillas, 75 jaar oud. Zij is begraven in Koninklijke Kapel naast de Kathedraal van Granada..
Notitie bij Johanna,: Na de dood van een aantal familieleden, haar enige broer Johan, haar oudste zus koningin Isabella van Portugal en dier zoon Miguel werd zij in 1502 door de Cortes erkend als troonopvolgster van de Spaanse koninkrijken Castilië en Aragon. Na haar moeders dood in november 1504 werd ze koningin van Castilië, maar bleek ongeschikt om te regeren. Deze taak werd waargenomen door haar vader Ferdinand en daarna voor korte tijd door haar man Filips. Tot op heden bestaat er in Lier een groot gebouw, genaamd Hof van Aragón.

De Waanzinnige
Reeds tijdens haar verblijf in de Nederlanden, toen zij haar echtgenoot Filips achterna gereisd was, vertoonde Johanna tekenen van onevenwichtig gedrag. Toen Filips in september 1506 stierf, raakte zij verder verward. Zijn lijk werd gebalsemd en in een loden kist gelegd, die Johanna in haar slaapkamer liet plaatsen. Elke ochtend liet ze de kist openen in de hoop dat Filips tot leven zou zijn gekomen. Ook als zij op reis ging nam ze het lijk van haar echtgenoot met zich mee. Haar vader, Ferdinand, wist haar ervan te overtuigen dat Filips moest worden begraven. Uiteindelijk werd Johanna krankzinnig verklaard en opgesloten in een kasteel te Tordesillas, waar zij ook verbleef tijdens het bewind van haar zoon Karel V (in Spanje Karel I). Hoe ’waanzinnig’ zij werkelijk was, valt niet meer vast te stellen. In Lier spreekt men nog wel steeds over "zot Jeanneke". Gezegd moet worden dat de ambitieuze mannen in haar omgeving, zowel haar vader, haar man, als later ook haar zoon, belang hadden bij deze verklaring. Het maakte voor hen de weg vrij naar de Spaanse troon, die haar als opvolgster van haar moeder Isabel toekwam. Tijdens de opstand van de comunidades in Castilië in 1520 werd zij even door de steden als koningin erkend, maar toen de opstand nog hetzelfde jaar werd onderdrukt, bleef zij voorgoed in dezelfde vesting opgesloten. Zij leefde nog heel lang in totale afzondering, tot zij er in 1555 overleed. Officieel is ze steeds koningin van Castilië gebleven.

Het praalgraf van Johanna en haar man bevindt zich in de Koninklijke Kapel naast de Kathedraal van Granada.

Huwelijk Johanna van Castilië en Filips de Schone in 1496
Haar huwelijk vond plaats in 1496 in Lier waar de basis gelegd werd voor een meer dan tweehonderd jaar durende verbintenis tussen onze gewesten en Spanje. Haar huwelijk was een gebeurtenis op zich. Het was nog nooit gebeurd dat vanuit Spanje een bruid werd uitgestuurd, vergezeld van 20.000 individuen en 130 schepen onder andere bestaande uit kamerheren, hofdames, pages, kamervrouwen, lijfknechten, thesauriers, grootmeesteressen en bedienend personeel. De vloot vertrok uit Laredo op 30 juli 1496 met bestemming Zeeland. Niemand hoefde onderweg honger te lijden want er was 85.000 pond gerookt vlees mee, 50.000 haringen, 1.000 kippen, 6.000 eieren en 400 vaten wijn. Tijdens de twee maanden durende reis gingen er een paar schepen verloren tijdens stormweer. In Antwerpen wachtte haar een grandioze ontvangst en een officiële plechtigheid. Op 19 oktober nam Johanna haar intrek in Lier. De volgende dag arriveerde Filips, die de dagen voordien met zijn vader in Tirol op jacht was.]

Amper hadden de toekomstige echtelingen één blik uitgewisseld, of de vonk sloeg over. Tegen elke hofetiquette in liep het koppel zwijgend - ze spraken immers elkaars taal niet - de deur uit en lieten de verstijfde hovelingen achter voor wat ze waren. Ze gingen samen gewoon op zoek naar een priester. Toen ze die vonden beval Johanna hem om hen ter plekke in de echt te verbinden, zomaar midden op een Lierse straat. Zonder op hun gevolg te letten begaven de jongelui zich op een drafje naar de voor hen voorziene woning, (Sindsdien het "Hof van Aragon") en draaiden de deur achter zich dicht. De volgende dag kwamen zij buiten en werden zij tijdens een luisterrijke plechtigheid voor een tweede keer in de echt verbonden. Het huwelijk werd gevolgd door een hofbal, volksfeesten en een gigantisch banket, er werd 1.200 liter wijn geconsumeerd. Het gedrum van de toeschouwers was zo intens dat op zeker ogenblik een brug over de Nete instortte door overgewicht met als gevolg tal van dodelijke slachtoffers en gewonden.
Johanna, trouwde, 16 of 17 jaar oud, in 1496 in Lier met Filips I de Schone Van Castilie, 17 of 18 jaar oud. Zie 42 voor persoonsgegevens van Filips.
Kinderen van Johanna, en Filips: zie 42.

1595 Maria van Aragón en Castilië is geboren op zaterdag 29 juni 1482 in Córdoba, dochter van Ferdinand II van Aragón (zie 1592) en Isabella van Castilië. Maria is overleden op zaterdag 7 maart 1517 in Lissabon, 34 jaar oud.
Notitie bij Maria: Omdat Maria haar zus, Johanna van Aragón, was getrouwd met Filips I van Castilië, was het voor Emanuel I bijna onmogelijk dat een zoon uit dit huwelijk aanspraak zou kunnen maken op de troon van Castilië en Aragon.

Maria stierf in 1517 op 35-jarige leeftijd, volgens de overlevering aan natuurlijke oorzaken. De graftombe is terug te vinden in het klooster van Belém in Portugal.
Maria trouwde met Emanuel I de Grote of de Gelukkige van Portugal. Emanuel is geboren op woensdag 31 mei 1469 in Alcochete. Emanuel is overleden op vrijdag 13 december 1521 in Lissabon, 52 jaar oud. Emanuel is weduwnaar van Isabella van Portugal (of Isabella van Asturië) (1470-1498), zie 1593. Emanuel trouwde later met Eleonora van Habsburg.
Notitie bij Emanuel: Hij was een zoon van Ferdinand van Viseu en van Beatrix van Portugal en volgde zijn neef en zwager Johan II op als koning van Portugal.

Hij was opeenvolgend gehuwd met de zussen Isabella en Maria van Aragón en huwde nadien met Eleonora van Habsburg.

Hij heerste als absolutistisch vorst en gaf de aanzet tot het Portugese kolonialisme. In 1498 bereikte de zeevaarder Vasco da Gama Indië en in 1500 ontdekte Pedro Álvares Cabral Brazilië, dat een Portugese bezitting werd. De joden liet hij verwijderen uit zijn rijk.

Onder zijn bewind kende Portugal een culturele bloeiperiode. De laat-gotische bouwstijl zou naar hem Emanuel- of Manuelstijl genoemd worden.

Manuel overleed in 1521 en ligt begraven in het Mosteiro dos Jerónimos, dat tijdens zijn regeerperiode gebouwd werd. Zijn weduwe Eleonora huwde na zijn dood met koning Frans I van Frankrijk.
Heerlijkheid:
was van 1495 tot 1521 koning van Portugal.
Kinderen van Maria en Emanuel:
1 Johan III de Vrome van Portugal, geboren op maandag 6 juni 1502 in Lissabon. Volgt 1596.
2 Isabella van Portugal, geboren op dinsdag 24 oktober 1503 in Lissabon. Volgt 1597.
3 Beatrix van Portugal, geboren op dinsdag 31 december 1504 in Lissabon. Volgt 1598.
4 Lodewijk van Beja, geboren op dinsdag 3 maart 1506 in Abrantes. Lodewijk is overleden op woensdag 27 november 1555 in Lissabon, 49 jaar oud.
Notitie bij Lodewijk: Lodewijk volgde zijn vader op als vijfde hertog van Beja. Hij bleef ongehuwd maar had wel een natuurlijke zoon bij Yolande (Violante) Gomes, a Pelicana, een sefardische jodin, die als non zou overleden zijn in Santarém in 1568. Hun zoon António, prior van Crato, zou aanspraak maken op de troon na de slag bij Ksar-el-Kebir en de daaropvolgende dood van koning Sebastiaan van Portugal.
5 Ferdinand van Guarda en Trancoso, geboren op zaterdag 5 juni 1507 in Abrantes. Ferdinand is overleden op zaterdag 7 november 1534 in Abrantes, 27 jaar oud.
Notitie bij Ferdinand: Zijn vader maakte hem hertog van Guarda in 1507. Tevens was hij hertog van Trancoso en heer van Alfaiates, Sabugal en Abrantes. Hij huwde in 1530 met Guiomar Coutinho, 5de gravin van Marialva en Loule. Het koppel vestigde zich in Abrantes en kreeg twee kinderen: Luisa (1531-1534) en een zoon die in 1533 onmiddellijk na zijn geboorte stierf. Luisa stierf in 1534 en Ferdinand stierf een maand later.
6 Alfons van Portugal, geboren op maandag 23 april 1509 in Évora. Alfons is overleden op woensdag 21 april 1540 in Lissabon, 30 jaar oud.
Notitie bij Alfons: Alfonso had letterkunde, Latijn en Grieks gestudeerd. Hij werd al jong apostolisch protonotar en in 1516 bisschop van Idana. Paus Leo X benoemde hem in 1517 tot kardinaal en tot bisschop van Viseu. In 1523 werd hij aartsbisschop van Lissabon en bisschop van Evora .
7 Maria van Portugal, geboren in 1511. Maria is overleden in 1513, 1 of 2 jaar oud.
8 Hendrik I de Kuise of Hendrik de Koning-Kardinaal van Portugal, geboren op zaterdag 31 januari 1512 in Lissabon. Hendrik is overleden op zondag 31 januari 1580 in Almeirim, 68 jaar oud.
Notitie bij Hendrik: Hendrik maakte deel uit van het Huis Aviz-Beja. Hij was de vijfde zoon van koning Emanuel I van Portugal en diens tweede vrouw Maria van Aragón. Bovendien was hij de jongere broer van de Portugese koning Johan III.

Vanwege zijn functie als kardinaal kreeg hij de bijnamen De Kuise en Koning-Kardinaal. Reeds op jonge leeftijd nam Hendrik zich voor de relaties tussen Portugal en de katholieke kerk te willen verbeteren. Hij klom snel op in de kerkelijke hiërarchie en werd bisschop van Braga en Évora en werd daarnaast ook Groot-Inquisiteur.

Nadat zijn achterneef Sebastiaan I als vermist werd opgegeven na de Slag bij Alcácer-Quibir in 1578, volgde Hendrik hem op als koning. Hendrik I kwam aldus terecht in een ingewikkelde kwestie rondom de troonopvolging.

Na zijn overlijden zond Filips II de hertog van Alva om zijn aanspraak op de troon met geweld te verwezenlijken, hetgeen lukte. Portugal maakte vanaf 1580 tijdelijk deel uit van het Spaanse koninkrijk.

Hierdoor was Hendrik de laatste koning van Portugal uit het Huis Aviz.
Heerlijkheid:
was van 1578 tot 1580 koning van Portugal.
9 Eduard van Guimaraes, geboren op zondag 7 oktober 1515 in Lissabon. Eduard is overleden op maandag 20 september 1540 in Lissabon, 24 jaar oud.
Notitie bij Eduard: In 1537 huwde hij met Isabella van Bragança, dochter van Jacob I van Bragança, die Guimarães had meegekregen als bruidsschat, waardoor Eduard de 4de hertog van Guimarães werd.

Zij kregen de volgende kinderen:

Maria (1538-1577), gehuwd met Alexander Farnese,
Catharina (1540-1614), gehuwd met Johan I van Bragança,
Eduard, 5de hertog van Guimarães (1541-1576)
10 Anton van Portugal, geboren in 1516. Anton is overleden in 1516, geen jaar oud.

1596 Johan III de Vrome van Portugal is geboren op maandag 6 juni 1502 in Lissabon, zoon van Emanuel I de Grote of de Gelukkige van Portugal en Maria van Aragón en Castilië (zie 1595). Johan is overleden op vrijdag 11 juni 1557 in Lissabon, 55 jaar oud.
Notitie bij Johan: Johan was een zoon van Emanuel I van Portugal en van Maria van Aragón. Zijn zuster Isabella van Portugal (1503-1539), was getrouwd met Karel V.

Huwelijk
Om de banden met Spanje te verstevigen huwde hij in 1525 met Catharina van Habsburg , jongste zuster van Karel V. Hij werd de vader van:

Alfons (1526-1526)
Maria Emanuela (1527-1545), in 1543 gehuwd met Filips II van Spanje
Maria Isabella (1529-1530)
Beatrix (1530-1530)
Emanuel (1531-1537)
Filips (1533-1539)
Denis (1535-1539)
Jan Anton(1539-1540)
Jan, vader van Sebastiaan van Portugal.
Tevens was hij de vader van Duarte en Manuel, wier moeder onbekend bleef.
Heerlijkheid:
koning van Portugal van 1521 tot aan zijn dood in 1557
Johan trouwde met Catharina van Habsburg. Zie 703 voor persoonsgegevens van Catharina.
Kind van Johan en Catharina: zie 703.

1597 Isabella van Portugal is geboren op dinsdag 24 oktober 1503 in Lissabon, dochter van Emanuel I de Grote of de Gelukkige van Portugal en Maria van Aragón en Castilië (zie 1595). Isabella is overleden op donderdag 1 mei 1539 in Toledo, 35 jaar oud.
Notitie bij Isabella: Zij was de dochter van Emanuel I van Portugal. In 1526 trouwde zij met keizer Karel V, die ook koning van Spanje was. Zij kregen twee zonen en drie dochters, waarvan er twee overleden; Isabella stierf in het kraambed bij de geboorte van haar vijfde kind, dat ook snel stierf.

Isabella stond bekend om haar schoonheid en was een bekwame regentes tijdens Karels veelvuldige afwezigheid wegens verplichtingen elders in zijn uitgestrekte rijk. Karel en Isabella waren zeer op elkaar gesteld, wat onder koninklijke echtelieden niet zo veel voorkwam; Isabella’s dood heeft Karel diep getroffen. Ten tijde van haar dood was hij, zoals zo vaak, op reis. Hij kleedde zich voor de rest van zijn leven in het zwart en hertrouwde niet. Hij verwekte in 1547 nog wel een tweede onwettig kind, Juan van Oostenrijk. In 1522, voor zijn huwelijk met Isabella, had hij al een onwettige dochter verwekt, Margaretha van Parma. Heel waarschijnlijk heeft Isabella ook tijdens haar huwelijk vele minnaressen moeten tolereren.

De verbintenis van Isabella met de Spaanse koning heeft voor haar vaderland grote gevolgen gehad. Haar zoon Filips II had via haar zekere rechten op de Portugese troon. In 1580 ontstond er een opvolgingscrisis in Portugal, waarop Filips zijn recht deed gelden. Omdat Portugal helemaal niet verenigd wilde worden met Spanje, zette Filips zijn aanspraak kracht bij door zijn vertrouwde houwdegen, de oude Hertog van Alva, op te laten marcheren naar Lissabon. De personele unie van Spanje en Portugal zou zestig jaar duren.
Isabella trouwde, 22 jaar oud, op zaterdag 10 maart 1526 in Sevilla met Karel V van het Heilige Roomse Rijk van LUXEMBURG, 26 jaar oud. Zie 43 voor persoonsgegevens van Karel.
Kinderen van Isabella en Karel: zie 43.

1598 Beatrix van Portugal is geboren op dinsdag 31 december 1504 in Lissabon, dochter van Emanuel I de Grote of de Gelukkige van Portugal en Maria van Aragón en Castilië (zie 1595). Beatrix is overleden op dinsdag 8 januari 1538 in Nice, 33 jaar oud. Beatrix trouwde met Karel III de Goede van Savoye. Karel is geboren op dinsdag 10 oktober 1486 in Chazey-sur-Ain. Karel is overleden op donderdag 17 augustus 1553 in Vercelli, 66 jaar oud.
Notitie bij Karel: Bij de aanvang van zijn regeerperiode als hertog van Savoye en graaf van Genève, moest hij zich afzetten tegen aanspraken van zijn zuster Louise, die eveneens uit het hertogdom wilde erven, van zijn bastaardbroer René en van zijn broer Filips, die Louise en René steunde. Zonder leger en zonder veel middelen, kon hij geen eigen buitenlandse politiek voeren en zwalpte hij tussen zijn neef Frans I van Frankrijk en zijn schoonbroer Karel V. In een aantal nederlagen tussen 1530 en 1536 moest hij een groot deel van zijn hertogdom afstaan, waardoor hij tenslotte alleen nog het graafschap Nice behield. In 1521 huwde hij met Beatrix van Portugal (1504-1538), dochter van koning Manuel I van Portugal, en werd vader van:

Adriaan (1522-1523)
Lodewijk (1523-1536)
Emanuel Filibert van Savoye (1528-1580)
Catharina (152-1536)
Maria (1530-1531)
Isabella (1532-1533)
Emanuel (1533-)
Emanuel (1534-)
Johannes (1537-1538).

1599 Catharina van Aragon is geboren op vrijdag 16 december 1485 in Alcalá de Henares, dochter van Ferdinand II van Aragón (zie 1592) en Isabella van Castilië. Catharina is overleden op vrijdag 7 januari 1536 in Kimbolton, 50 jaar oud.
Notitie bij Catharina: Catharina’s opvoeding stond in het teken van het katholieke geloof. Haar opvoeders onderwezen haar in vrouwelijke bezigheden (breien, naaien en dergelijke) en gehoorzaamheid aan de man, maar zij kreeg ook de kans zich tot een aanzienlijk intellectueel niveau te ontwikkelen. Catharina beheerste Latijn en was op de hoogte van de laatste theologische ontwikkelingen. Tijdgenoten omschreven haar bovendien als een uiterst vrome vrouw.

Zij huwde op 14 november 1501 met prins Arthur van Wales, de oudste zoon van Hendrik VII van Engeland, die echter al in 1502 stierf als gevolg van een ernstige infectieziekte die Catharina zelf ternauwernood overleefde. Om de aanzienlijke bruidsschat te kunnen behouden, verloofde de koning haar aanstonds met zijn tweede zoon, die op dat moment slechts twaalf jaar oud was; de latere Hendrik VIII. Deze verzette zich aanvankelijk, maar op 11 juni 1509, na de dood van zijn vader, trouwde hij dan toch maar met Catharina.

In 1513 verliet Hendrik Engeland om oorlog te voeren met Frankrijk. In dat jaar trad Catharina op als regentes. Zij had ongekende macht voor een vrouw. Zij zat een raad voor die Engeland moest regeren. Tevens regelde zij de bevoorrading van het leger. Toen Hendrik Engeland verliet, verklaarde Hendriks Schotse neef Jacobus IV de oorlog aan Engeland en trok met zijn leger naar het zuiden. Catharina gaf orders aan generaals en marcheerde met een gedeelte van het Engelse leger naar het noorden. Zij voerde het leger aan tijdens de slag bij Flodden Field op 9 september 1513. De koningin versloeg de Schotten en Jacobus werd in de strijd gedood. Met deze triomf op haar conto was zij de meerdere van haar man, die in Frankrijk slechts enkele overwinningen had geboekt.

Catharina en Hendrik kregen twee kinderen: in 1511 een zoon (Hendrik, die al zeven weken na zijn geboorte overleed) en in 1516 een dochter (Maria Tudor). Daarna zouden nog vele miskramen volgen. Om dynastieke redenen droomde de koning van een mannelijke erfgenaam. Mede door het feit dat uit het huwelijk verder geen levensvatbare kinderen meer werden geboren, werd Hendrik VIII haar ontrouw en na zijn kennismaking met Anna Boleyn zocht hij naar een geldige reden om zich van Catharina te laten scheiden. Negen jaar lang bleef hij haar vervolgen met allerlei pogingen om het huwelijk te ontbinden, daarbij geholpen door de lord-kanselier, kardinaal Thomas Wolsey, die wist te verklaren dat een huwelijk met een schoonzuster volgens de bijbelse overlevering onwettig en incestueus was[1], hoewel de Bijbel eerder het tegendeel beweert - zie Leviraatshuwelijk. Ook al had de paus in dit geval de dispensatie verleend, toch beschouwde Wolsey ze, om de koning ter wille te zijn, als ongeldig, wegens een kleine formele onjuistheid.

In 1533 werd het huwelijk tussen Hendrik VIII en Catharina ontbonden door bisschop Thomas Cranmer. Op 23 mei 1533 was Catharina haar titel van koningin kwijt. In 1534 voerde Hendrik de Act of Supremacy in, waardoor hij het hoofd van de Anglicaanse kerk werd. Hij maakte zich hiermee los van de katholieke kerk. Niets stond een huwelijk tussen hem en Anna Boleyn toen meer in de weg.

Catharina weigerde zich neer te leggen bij de scheiding. Zij bracht het voor de rechtbank. Toen zij gesproken had verliet zij de zaal, de heren verbijsterd achterlatend. Zij wist dat zij geen schijn van kans maakte, doordat Hendrik de rechters in zijn zak had. Het volk juichte haar niettemin toe, want iedereen zag haar als de enige koningin. Catharina was uiterst geliefd onder het volk, vroom en trots als zij was.

Catharina werd verbannen van het hof en haar dochter Maria werd als onwettig kind gezien. Zij moest haar laatste jaren in afgelegen kastelen doorbrengen. Hendrik probeerde haar hiermee te breken, maar tot op het einde bleef zij haar brieven ondertekenen met Catherine the Queen.

Op 7 januari 1536 stierf Catharina aan een vorm van kanker. Zij werd begraven als de prinses van Wales, niet als koningin van Engeland. Hendrik noch zijn dochter Maria waren aanwezig bij de begrafenis in Peterborough Cathedral. Hendrik had Maria verboden de begrafenis te bezoeken.

Catharina van Aragon werd geroemd om haar intelligentie, onverzettelijkheid en vroomheid. Catharina’s enige dochter, de toen twintigjarige Maria, werd door Hendrik aanvankelijk als bastaard beschouwd, maar na de onthoofding in datzelfde jaar van zijn tweede vrouw Anna Boleyn weer in genade aangenomen, omdat de op dat moment enige andere potentiële erfgenaam, Elizabeth I, pas drie jaar oud was. Maria, bijgenaamd de Katholieke of de Bloedige (Bloody Mary), zou koningin van Engeland zijn van 1553 tot 1558.
Titel:
van 1509 tot 1534 koningin van Engeland
Catharina:
(1) trouwde, 15 jaar oud, op zondag 14 november 1501 met Arthur Tudor, 15 jaar oud. Zie 1489 voor persoonsgegevens van Arthur.
(2) trouwde, 23 jaar oud, op maandag 11 juni 1509 met Hendrik VIII Van Engeland, 17 jaar oud. Zie 1507 voor persoonsgegevens van Hendrik.
Kinderen van Catharina en Hendrik: zie 1507.

1600 Johanna van Aragón is geboren in 1454, dochter van Johan II van Aragón (zie 1591) en Johanna Enríquez. Johanna is overleden in 1517, 62 of 63 jaar oud.
Notitie bij Johanna: Hij was een onechte zoon van Alfons de Grootmoedige, die als Alfons V koning van Aragón en Sicilië was en als Alfons I koning van Napels.

Hij ontving in 1443 de titel van hertog van Calabrië en werd tot troonopvolger in Napels benoemd. Na de dood van Alfons in 1458 weigerde paus Callixtus III de bastaard Ferdinand te erkennen en verklaarde dat Napels een leen van de kerk was. Callixtus stierf echter nog datzelfde jaar en paus Pius II bevestigde Ferdinand in zijn bezit. Hertog Jan II van Lotharingen, zoon van René van Anjou, maakte echter gebruik van de ontevredenheid van de Napolitaanse adel om het koninkrijk voor het huis Anjou op te eisen. Hij boekte aanvankelijk enkele overwinningen maar in 1462 versloeg Ferdinand hem met hulp van Francesco Sforza en de Albanese leider Skanderbeg.

Ferdinand begon nu zijn koninkrijk op te bouwen. In 1478 sloot hij een alliantie met paus Sixtus IV tegen Lorenzo de’ Medici maar deze laatste reisde af naar Napels en wist vrede te sluiten. In 1480 veroverden de Turken Otranto en roeiden de bevolking goeddeels uit. Het daaropvolgende jaar wist Ferdinands zoon Alfons de havenstad echter te heroveren.

Ferdinand was een daadkrachtig vorst die zijn macht in stand hield door de adel te onderdrukken. Dit leidde in 1485 echter tot een revolutiepoging van een aantal edelen die werden gesteund door paus Innocentius VIII en voor het huis Anjou opkwamen. De koning sloeg de opstand neer en liet nadien - ondanks zijn belofte van algemene amnestie - vele edelen vermoorden.

Karel VIII van Frankrijk stond in 1493 op aanmoediging van de Milanese hertog Ludovico Sforza op het punt Italië binnen te vallen en de Italiaanse Oorlogen te beginnen. Ferdinand waarschuwde de andere Italiaanse vorsten en onderhandelde - vergeefs - met de Borgia-paus Alexander VI, maar stierf nog voordat de oorlog losbarstte. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Alfons II, die hij bij Isabella van Clermont had. Zijn dochter Leonora was getrouwd met Ercole I d’Este, hertog van Ferrara, Modena en Reggio.

Ferdinand bevorderde de wetenschap en de kunst in zijn land en liet in 1474 de eerste Napolitaanse boekdrukkerij bouwen. Zijn hof was een centrum van het humanisme en de Renaissance.
Heerlijkheid:
van 1458 tot 1494 koning van Napels
Johanna trouwde met Ferdinand I van Napels. Zie 1590 voor persoonsgegevens van Ferdinand.

1601 Hendrik van Aragón is geboren in 1400, zoon van Ferdinand I van Aragón (zie 1587) en Eleonora Urraca Het Rijke Wijfje van Castilië. Hendrik is overleden in 1445 in Calatayud, 44 of 45 jaar oud.
Notitie bij Hendrik: Nadat Ferdinand was overleden werd de oudste broer van Hendrik, Alfons, koning van Aragón. Ferdinand had vele bezittingen in Castilië achtergelaten. De aandacht van Alfons ging vooral uit naar het oostelijk deel van het koninkrijk van Aragón, namelijk Sicilië en Napels. De één na oudste broer, Johan, erfde het koninkrijk van Navarra. Hendrik zou zijn aandacht vervolgens op Castilië richten.

Onder invloed van zijn vader mengde hij zich al op jonge leeftijd in de politiek van het Castiliaanse hof, samen met zijn neef Johan II van Castilië. Volgens het testament van zijn oom Hendrik III van Castilië zou hij een belangrijke post in de Castiliaanse hofraad moeten krijgen.

Toen Lorenzo Suárez de Figueroa, meester in de Orde van Santiago in 1409 stierf, wist zijn vader er voor te zorgen dat Hendrik zijn opvolger werd, hoewel hij slechts negen jaar oud was. De moeder van Johan, Catharina van Lancaster, deed haar best om dit te verhinderen, maar slaagde daar niet in.

Toen in 1416 zijn broer Sancho, meester in de orde van Alcántara, stierf, kreeg Hendrik de titel overgedragen door Juan de Sotomayor.

In 1420 kwam Hendrik in opstand tegen koning Johan II van Castilië en in Tordesillas probeerde hij een staatsgreep. Hij nam de koning gevangen, maar liet diens raadheer Álvaro de Luna in zijn gezelschap. Deze wist de koning te bevrijden en samen wisten zij vervolgens te vluchten.

In november 1420 trouwde hij in Talavera de la Reina met zijn nicht, de prinses Catharina van Castilië (1404-1438), de jongere zus van Johan II. In juni 1422 werd hij door de koning gevangengenomen en in het kasteel van Mora opgesloten.

Alfons V reisde in 1423 terug vanuit Italië en dreigde Castilië aan te vallen als zijn broer Hendrik niet zou worden vrijgelaten. Bovendien eiste Alfons de Castiliaanse bezittingen van zijn familie op die door Johan II in beslag waren genomen. In 1425 werd een verdrag gesloten met Johan II van Aragón en werd Hendrik vrijgelaten, maar in 1427 trok Hendrik opnieuw naar Castilië om land op te eisen. Johan II gaf vervolgens Trujillo, Alcaraz, Andujar en andere bezittingen terug aan de Prinsen van Aragón.

1429 rukten de prinsen opnieuw op naar Castilië. Nu kwamen de kardinaal van Foix en Maria van Aragón tussenbeide, waarna de prinsen zich terugtrokken.

Hendrik zag zich daarna gedwongen Spanje te verlaten. Hij reisde zijn broer Alfons achterna naar Italië.

In 1439 overleed zijn vrouw Catharina. Niet lang daarna hertrouwde Hendrik met Beatrix van Pimentel.

In 1445 streden de prinsen van Aragón opnieuw tegen Johan II en verloren zij de eerste slag bij Olmedo. Hendrik overleed daarna aan de verwondingen die hij in deze veldslag opliep.
Heerlijkheid:
prins van Aragón, hertog van Alburquerque, graaf van Villena, heer van Ledesma en grootmeester in de Orde van Santiago (van 1409 tot 1445).
Hendrik:
(1) trouwde met Beatrix van Pimentel. Beatrix is overleden.
(2) trouwde, 19 of 20 jaar oud, in 1420 in Talavera de la Reina met Catharina van Castilië, 16 of 17 jaar oud. Zie 1062 voor persoonsgegevens van Catharina.

1602 Eleonora van Aragón (van Trastámara) is geboren in 1402 in Castilië, dochter van Ferdinand I van Aragón (zie 1587) en Eleonora Urraca Het Rijke Wijfje van Castilië. Eleonora is overleden op woensdag 19 februari 1449 in Toledo, 46 of 47 jaar oud.
Notitie bij Eleonora: Zij was de jongste dochter van de prins-regent Ferdinand van Trastámara (1380-1416) en Eleonora van Alburquerque (1375-1435). Ze trouwde in 1428 met de toekomstige koning, Eduard van Portugal, tweede zoon van Johan I van Portugal en Filippa van Lancaster. In 1433 werden beiden tot koningen van Portugal gekroond.

In 1438 sterft koning Eduard aan de pest. Zijn zoon Alfons V wordt hiermee de wettige troonopvolger. Eleonora was officieel koningin van Portugal, maar vanwege haar Spaanse afkomst wordt keerde het Portugese hof, de Cortes, zich tegen haar. De oom van Alfons V, Peter van Portugal, de graaf van Coimbra werd vervolgens door de Cortes tot koning uitgeroepen. Eleonora probeerde op allerlei manieren de macht terug te krijgen, maar moest uit Portugal vluchten toen het volk zich tegen keerde. De koningin zocht haar toevlucht in Castilië, waar ze zich verenigde met haar familie.
Heerlijkheid:
koningin van Portugal van 1433 tot 1438.
Eleonora trouwde met Eduard van Portugal. Zie 1038 voor persoonsgegevens van Eduard.
Kinderen van Eleonora en Eduard: zie 1038.

1603 Constance van Aragón is geboren in 1316, dochter van Alfons IV De Weldoener van Aragón (zie 1581) en Theresia van Entenza. Constance is overleden in 1348, 31 of 32 jaar oud. Constance trouwde met Jacob III van Mallorca. Jacob is geboren in 1315 in Catania. Jacob is overleden op zondag 25 oktober 1349 in Llucmajor, 33 of 34 jaar oud.

1604 Jacobus I van Urgell is geboren in 1320, zoon van Alfons IV De Weldoener van Aragón (zie 1581) en Theresia van Entenza. Jacobus is overleden op donderdag 15 november 1347 in Barcelona, 26 of 27 jaar oud.
Notitie bij Jacobus: Jacobus verkreeg het graafschap onder dezelfde voorwaarden als zijn vader. Als hij geen legitieme mannelijke troonopvolgers zou krijgen, moest het graafschap weer toekomen aan het koninkrijk Aragón. De koning moest dan wel zorgen voor het onderhoud van eventuele dochters totdat deze trouwden. De eerste troonopvolger zou telkens koning van Aragón worden, en de tweede vervolgens graaf van Urgell.

In februari 1329 trouwde Alfons IV met Eleonora van Castilië, de zus van Alfons XI van Castilië, in aanwezigheid van het hof van Castilië en dat van Aragon.

Op 28 mei 1329 werd Ferrer de Abella benoemd tot rechter en raadgever van Jacobus, die in 1330 onderhandelingen voerde met Mohammed IV, sultan van Granada. Hij benoemde de edelen Pedro Maca en Ferrer de Colom tot bestuurders van het graafschap Urgell tijdens zijn afwezigheid vanwege de strijd tegen de Moren.

Alfons IV werd in 1334 ziek. Op veertienjarige leeftijd erfde Jacobus nu het graafschap. Daartoe schreef Alfons op 12 juni een brief aan alle leenheren in het graafschap om hen vrij te stellen van de eed waarmee zij hem trouw hadden gezworen. Nu moesten ze trouw zweren en eer bewijzen aan zijn zoon Jacobus als opvolger.

Eleonora, de tweede vrouw van Alfons IV, voorzag dat haar zonen, Ferdinand en Johan, maar weinig zouden erven en vroeg aan de koning een deel van het graafschap aan haar kinderen af te staan. Op 25 augustus 1335 schonk de koning een de jurisdictie over Agramunt aan Bernard de Petra als dank voor diens diensten aan hem en zijn eerste vrouw Theresia van Entenza. Zo had Jacobus wel officieel de titel van graaf van Urgell en de daarbij bijhorende inkomsten, maar werd hij in feite door de koning gepasseerd.

Daarna schonk de koning delen van het graafschap aan de zoon van Theresia, Ferdinand. En zo verloor Jacobus Alos, Vilanova de Meià, Fabregada, Puig de Meiá, Fontloga, La Nou, Vernet, Ariet, Baldomar, Camarasa, Cubells, Ivars d’Urgell, Santa Linya, Mongay, Marita, Alos en de kastelen van Farfanya en Orenga.

Voordat de koning stierf kreeg hij bezoek van Gaston van Foix die ook een deel van het graafschap Urgell wilde erven. Hij liet Jacobus III van Majorca en de graaf van Empurias bemiddelen, maar bereikte zijn doel niet.

Alfons IV voelde dat hij ging sterven. Hij wilde zijn zoon vóór zijn dood zien trouwen en stuurde daarom admiraal Ramon de Peralta naar Frankrijk. Er was al onderhandeld over Cecilia, de dochter van de graaf van Comenge en zijn vrouw Mata, gravin van Comenge en burggravin van Tours. Kort daarna reisde de bruid naar Catalonië, en in 1335 trouwde Jacobus I van Urgell met Cecilia de Cominges, burggravin van Turenne.

Koning Alfons IV stierf op 24 januari 1336. Jacobus zijn oudere broer, Peter volgde hem op als Peter IV van Aragón. Peter IV maakte aanspraak op het koninkrijk van Majorca. Jacobus en anderen waren tegen deze politiek omdat hij vreesde dat de Franse koning zich tegen Aragón zou keren. De koning van Majorca, Jacobus II van Majorca gaf zich in 1343 over en moest in 1349 definitief het onderspit delven toen hij stierf in de slag bij Llucmajor.

De Unie van AragónTijdens zijn leven verloor Jacobus I van Urgell veel geld aan het bijeenhouden van de Unie van Aragón, een verbond van edelen.

Uit zijn huwelijk met Maria van Évreux waren geen zonen, en dus geen mannelijke kandidaten voor de troon voortgekomen. Peter IV raadpleegde daarom deskundigen aan het hof over opvolgingsrecht en die verzekerden hem dat zijn dochter Constance voorgedragen kon worden als troonopvolger.

In maart 1347 riep hij Constance daarom uit tot opvolger voor de troon van Aragón, maar beloofde dat zij niet zou trouwen zonder toestemming van de Cortes. Hiertegen kwamen veel edelen, waaronder de broer van de koning, Jacobus I van Urgell, in opstand. De koning eiste toen dat Jacobus zijn positie als procureur-generaal van het koninkrijk zou opgeven. Bovendien mocht hij zich niet langer in de grote steden Barcelona, Valencia en Zaragoza ophouden. Nu organiseerden de edelen zich in een oppositie-beweging tegenover de koning die de Unie van Aragón werd genoemd, in het latijn Unionis Aragonum Sigillum. Deze Unie van Aragón koos een paar leiders en nodigde de koning toen uit voor een hofraad in Zaragoza. Voor de koning werd deze beweging nog meer bedreigend toen ook belangrijke edelen en burgers uit Valencia een soort gelijk verbond sloten en zich bij de Unie van Aragón aansloten.

Jacobus I van Urgell stierf eind november of begin december 1347, op de dag dat de Portugese vloot de haven van Barcelona binnenkwam met aan boord van een van de schepen Eleonora van Portugal, de bruid en toekomstige tweede vrouw van Peter IV. Jacobus werd begraven in de kerk van het klooster van Balaguer.

Zijn vrouw Cecilia wist na zijn dood weer orde op zake te stellen in de financiën van het graafschap van Urgell.
Nageslacht
Peter II van Urgell (1340-1408), graaf van Urgell.
Isabel van Aragón, later getrouwd met Folc II de Cardona.
Titel:
graaf van Urgell, burggraaf van Àger, baron van Entenza, van Antillón en van Alcolea de Cinca.
Jacobus trouwde, 14 of 15 jaar oud, in 1335 met Cecilia de Cominges. Cecilia is overleden.
Titel:
burggravin van Turenne.

1605 Ferdinand van Aragón is geboren op maandag 11 december 1329, zoon van Alfons IV De Weldoener van Aragón (zie 1581) en Eleonora van Castilië. Ferdinand is overleden op zondag 16 juli 1363 in Burriana, 33 jaar oud.
Notitie bij Ferdinand: Ferdinand van Aragón was een zoon van koning Alfons IV van Aragón en Eleonora van Castilië. Eleonora was de tweede vrouw van Alfons. Uit het eerste huwelijk van Alfons met Theresia van Entenza waren al twee zoons geboren. De oudste was Peter, de kroonprins. De één na oudste was Jacobus, die de belangrijke titel van graaf van Urgell zou erven . Bij Alfons’overlijden zouden de meeste bezittingen naar deze zoons gaan. Daarom deed Eleonora al haar best om Alfons er toe te bewegen tijdens zijn leven al bezit af te staan aan Ferdinand.

Eleonora slaagde in haar opzet. Op 28 december 1329 schonk Alfons aan Ferdinand Tortosa, Albarracín, Orihuela, Callosa, Guardamar, Alicante, Monforte, Elda, La Mola, Novelda en Aspe. Naderhand wilde Alfons ook nog Játiva, Alcira, Sagunto, Morella, Burriana y Castellón in Valencia aan Ferdinand geven, maar de Valencianen kwamen hiertegen in opstand. Terecht bleek later, toen Castilië inderdaad aanspraak maakte op het land van Ferdinand.

Het markizaat van Tortosa werd door Alfons IV speciaal voor Ferdinand in het leven geroepen en hij kreeg ook nog land in Murcia geschonken. Het op deze manier land afstaan was tegen de regels van de Unie van Aragón. De koning kreeg hierdoor een belangrijk deel van de adel en de burgerij tegen zich. Ferdinand werd procureur-generaal van Valencia dat deel uitmaakte van het koninkrijk Aragón.

Na de dood van Alfons slaagde Peter IV erin een deel van het land weer terug te krijgen. Ferdinand zocht hulp bij het koninkrijk Castilië en de adel in Valencia. Door de Unie van Valencia werd hij uitgeroepen tot procureur-generaal van Valencia. Peter IV werd in maart 1348 gedwongen deze benoeming goed te keuren.

21 juli 1348 versloegen de troepen van Peter IV de Unionisten en moest Ferdinand naar Castilië vluchten.

Op 3 februari 1354 trouwde hij met Maria van Portugal (1342-1367), een dochter van koning Peter I van Portugal.

Hierna sloot hij zich in 1356 aan bij de coalitie van Peter I van Castilië die zich keerde tegen het koninkrijk Aragón.

In 1357 liep Ferdinand weer over naar de Aragonezen. Hij werd procureur-generaal van Aragón.

In 1359 riep Ferdinand in Valencia een Cortes bijeen. In 1360 werd hij benoemd tot opperbevelhebber over de troepen van Hendrik van Trastámara in Aragón.

In mei 1363 werd de Vrede van Terrer gesloten en spraken Peter IV van Aragón en Peter I van Castilië af dat Hendrik van Trastámara en Ferdinand Castilië niet zouden aanvallen vanaf Aragonees grondgebied. Peter IV voorzag waarschijnlijk dat zijn halfbroer voor problemen zou blijven zorgen. Hij liet Ferdinand in hetzelfde jaar om het leven brengen. Ferdinand werd begraven in de kerk van Sint Franciscus in Lerida.

De broer van Ferdinand, Jacobus trof hetzelfde lot. Peter de Wrede liet Jacobus in 1358 om het leven brengen.

De moeder van Ferdinand, Eleonora werd op eenenvijftigjarige leeftijd in Castilië door Peter de Wrede gevangengezet. Volgens broeder Francisco Brandan werd ze echter niet vermoord maar trad ze toe tot een kloosterorde.
Heerlijkheid:
prins van Aragón en procureur-generaal van het koninkrijk Valencia in 1348.
Ferdinand trouwde, 24 jaar oud, op maandag 3 februari 1354 met Maria van Portugal, 11 jaar oud. Maria is geboren op zaterdag 6 april 1342, dochter van Peter I de Rechtvaardige van Portugal en Constance Manuel van Castilië. Maria is overleden in 1367, 24 of 25 jaar oud.

1606 Maria van Aragón is geboren in 1299, dochter van Jacobus II van Aragón en Blanche van Anjou (zie 1580). Maria is overleden in 1316 in Sijena, 16 of 17 jaar oud. Maria trouwde met Peter van Castilië. Peter is overleden.

1607 Isabella van Aragón is geboren in 1305, dochter van Jacobus II van Aragón en Blanche van Anjou (zie 1580). Isabella is overleden op donderdag 12 juli 1330 in Stiermarken, 24 of 25 jaar oud. Isabella trouwde met Frederik I de Schone van Oostenrijk. Frederik is geboren in 1289 in Wenen. Frederik is overleden op zaterdag 13 januari 1330 in Gutenstein, 40 of 41 jaar oud.
Kinderen van Isabella en Frederik:
1 Frederik van Oostenrijk, geboren in 1316. Frederik is overleden in 1322, 5 of 6 jaar oud.
2 Elisabeth van Oostenrijk, geboren in 1317. Elisabeth is overleden in 1336, 18 of 19 jaar oud.
3 Anna van Habsburg, geboren in 1318. Volgt 1608.

1608 Anna van Habsburg is geboren in 1318, dochter van Frederik I de Schone van Oostenrijk en Isabella van Aragón (zie 1607). Anna is overleden in 1343, 24 of 25 jaar oud. Anna:
(1) trouwde, 7 of 8 jaar oud, in 1326 met Hendrik XV de Natternberger van Beieren, 13 of 14 jaar oud. Hendrik is geboren op maandag 28 augustus 1312 in Neurenberg, zoon van Otto III van Beieren en Agnes van Silezië-Glogau. Hendrik is overleden op vrijdag 18 juni 1333 in Landshut, 20 jaar oud.
(2) trouwde, 17 of 18 jaar oud, in 1336 met Jan Hendrik IV van Gorizia, 13 of 14 jaar oud. Jan is geboren in 1322. Jan is overleden in 1338, 15 of 16 jaar oud.

1609 Boudewijn I van Constantinopel is geboren in juli 1172 in Valenciennes, zoon van Boudewijn de Moedige van Henegouwen (zie 1444) en Margaretha van de Elzas. Boudewijn is overleden in 1205, 32 of 33 jaar oud.
Notitie bij Boudewijn: Familie
Hij was de oudste zoon van graaf Boudewijn V van Henegouwen en van Margaretha van de Elzas, zus en erfgename van Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen. Hij trouwde in 1186 met Maria, dochter van Hendrik I van Champagne. Bij de dood van zijn moeder (15 november 1194) werd hij graaf van Vlaanderen en na het overlijden van zijn vader (17 december 1195) erfde hij ook het graafschap Henegouwen. Aldus waren beide graafschappen weer voor het eerst verenigd sinds Robrecht I de Fries zijn voorganger Arnulf III van Vlaanderen had verslagen.

Bewind
De eerste jaren van zijn bewind verliepen in een aanhoudende strijd met zijn leenheer, de Franse koning Filips II August, die enkele jaren voordien (1191) de hand had gelegd op het zuidelijke deel van Vlaanderen (Artesië). Boudewijn zocht vooral steun bij de Rooms-Duitse Hendrik VI en de Engelse koning Richard I Leeuwenhart. Bij de Vrede van Péronne (1199) werd Filips II August verplicht een deel van Zuid-Vlaanderen te restitueren. Nog in hetzelfde jaar legden Boudewijn en zijn echtgenote in de St.-Donatuskerk te Brugge de kruisvaartgelofte af: zodoende verliet hij op 14 april 1202 zijn graafschap om zich aan te sluiten bij de Vierde Kruistocht (1202-1204), die onder impuls van Venetië niet het Heilige Land, maar Constantinopel als doel had. Tijdens zijn afwezigheid nam zijn echtgenote Maria van Champagne het regentschap in Vlaanderen en Henegouwen waar.

Nadat de kruisvaarders Constantinopel innamen en de legitieme keizer Alexios V verdreven hadden, werd Boudewijn op 9 mei 1204 tot eerste Latijnse keizer van Constantinopel uitgeroepen en op 16 mei in de Hagia Sophia gekroond. Met paus Innocentius III spande hij samen om een eind te maken aan het Groot Schisma. Veel kon Boudewijn als keizer niet realiseren, want reeds in april van het volgende jaar viel hij in handen van de Bulgaarse tsaar Kalojan. Sindsdien werd nooit meer een spoor van hem teruggevonden, zodat de graafschappen Vlaanderen en Henegouwen in handen kwamen van zijn minderjarige dochter Johanna. Zijn vrouw, die hem was achterna gereisd, overleed onderweg te Akko (voorjaar 1204). In Constantinopel werd hij opgevolgd door zijn broer Hendrik.

Volgens de lokale folklore in Veliko Tarnovo, hoofdstad van het Tweede Bulgaarse Koninkrijk, werd Boudewijn gevangengezet in een toren in de muur van de vesting Tsarevets. Dit torentje is nog altijd (in herstelde staat) te zien en wordt lokaal Boudewijns Toren genoemd. Alberik van Troisfontaines verhaalt voorts dat Boudewijn de avances van een Bulgaarse koningin afsloeg, die hem prompt van poging tot verkrachting beschuldigde en hem liet executeren. De Bulgaarse vorst Joannitsa zou opdracht hebben gegeven Boudewijns lichaam in stukken te hakken en aan de honden te voederen. De honden zouden echter geweigerd hebben zijn lichaam te eten. Twintig jaar later verscheen er in Vlaanderen een kluizenaar ten tonele die beweerde de verloren gewaande Boudewijn te zijn. Deze Valse Boudewijn (waarschijnlijk ene Bertrand van Rais) slaagde erin enige volgelingen om zich heen te verzamelen, maar werd uiteindelijk ontmaskerd en in 1225 als bedrieger terechtgesteld.
Heerlijkheid:
als Boudewijn IX graaf van Vlaanderen van 1194 tot 1205, als Boudewijn VI graaf van Henegouwen van 1195 tot 1205, en als Boudewijn I keizer van het Latijns Keizerrijk van Constantinopel van 1204 tot 1205
Boudewijn trouwde, 13 of 14 jaar oud, in 1186 met Maria van Champagne, 11 of 12 jaar oud. Zie 1730 voor persoonsgegevens van Maria.
Kinderen van Boudewijn en Maria:
1 Johanna van Constantinopel, geboren omstreeks 1194. Volgt 1610.
2 Margaretha II van Constantinopel Van Vlaanderen, geboren in augustus 1202. Volgt 1611.

1610 Johanna van Constantinopel is geboren omstreeks 1194, dochter van Boudewijn I van Constantinopel (zie 1609) en Maria van Champagne (zie 1730). Johanna is overleden op maandag 5 december 1244 in Marquette, ongeveer 50 jaar oud.
Notitie bij Johanna: Vroege leven
Na het overlijden van haar moeder (1204) en de spoorloze verdwijning van haar vader (april 1205) liet de Franse koning Filips II Augustus haar met haar zuster Margaretha in 1208 naar zijn hof in Parijs overbrengen om haar te onttrekken aan anti-Franse invloeden. Sanderus vermeldt in zijn Flandria Illustrata dat de Franse vorst wilde voorkomen dat Johanna zou huwen met een Engelse prins. Boudewijns broer markgraaf Filips I van Namen werd regent over Vlaanderen en Henegouwen en voogd van de minderjarige Johanna.

Heerschappij
Met koninklijke goedkeuring trad Johanna in januari 1212 in het huwelijk met Ferrand van Portugal, zoon van koning Sancho I van Portugal. Reeds bij het begin van hun regering werden Johanna en haar echtgenoot gedwongen Aire en Sint-Omaars aan Filips II af te staan (door het Verdrag van Pont-à-Vendin, 25 februari 1212). Ferrand schaarde zich spoedig achter koning Jan zonder Land en de Duitse keizer Otto IV van het Heilige Roomse Rijk tégen Frankrijk.

Nadat hij tijdens de Slag bij Bouvines (27 juli 1214) in Franse handen was gevallen moest de jonge gravin gedurende dertien jaar alleen regeren. Haar troon kwam even in gevaar toen de kluizenaar Bertrand van Rains zich ten onrechte uitgaf voor de teruggekeerde Boudewijn IX. Ook had zij af te rekenen met haar zwager Burchard van Avesnes, de eerste echtgenoot van haar zuster Margaretha, maar zij slaagde erin dit huwelijk in 1221 te laten verbreken. Na het sluiten van de vernederende Vrede van Melun mocht Ferrand in januari 1227 eindelijk na lange jaren de gevangenis verlaten.

Omstreeks 1231 werd hun enige kind, Maria, geboren. Zij werd uitgehuwelijkt aan Robert I van Artesië, broer van de Franse koning Lodewijk IX, maar overleed reeds in 1236.

Nadat Ferrand op 27 juli 1233 overleden was, onderhield gravin Johanna goede relaties met Frankrijk én Engeland. Ook al hertrouwde zij nog in 1237 met Thomas van Savoye, toch overleed zij kinderloos op 5 december 1244 en werd opgevolgd door haar zuster Margaretha.

Successieoorlog
Doordat Johanna’s enige kind vóór haar eigen overlijden gestorven was, kwamen de twee tronen in 1244 bij haar jongere zuster Margaretha terecht. Uit haar eerste huwelijk, dat in 1221 ontbonden werd, had Margaretha al drie kinderen gekregen, waaronder Jan van Avesnes. In 1223 hertrouwde Margaretha met Willem II van Dampierre, waaruit de kinderen Willem III van Dampierre en Gwijde van Dampierre voortkwamen. Toen Margaretha haar zus Johanna opvolgde als gravin van beide graafschappen barstte er een openlijke strijd los tussen de halfbroers Jan van Avesnes en Willem van Dampierre, de Vlaams-Henegouwse Successieoorlog.

Geloofsleven
De slotzusters van de abdij Nonnenbos, die door de gravin in haar testament begunstigd werden, lazen elk jaar op 5 december in het martyrologium de volgende tekst: Zij schonk ons tien duizend halecum, een tiende van Coilge en van Gits. Geen enkel geschiedenisboek maakt er echter melding van hoe Johanna in Markete om het leven kwam.

Johanna ging de geschiedenis in als een wilskrachtige en vrome vrouw. Zij begunstigde het kloosterleven en onder haar impuls ontstonden vele kloosters en abdijen. Ze steunde de bestaande hospitalen en leprozerieën en stichtte er nieuwe (onder meer de Hospice Comtesse in Rijsel). Onder haar bewind namen de economische macht en welvaart van de Vlaamse steden aanzienlijk toe. Haar standbeeld staat in de tuin van het begijnhof in Kortrijk, alsook in het Groot Begijnhof Sint-Elisabeth in Gent, in een nis boven de ingang van de Dr. Decrolyschool in de Begijnhofdries.
Heerlijkheid:
gravin van Vlaanderen en Henegouwen van 1205 tot 1244
Johanna trouwde met Ferrand van Portugal. Ferrand is geboren op donderdag 24 maart 1188 in Portugal?. Ferrand is overleden op woensdag 27 juli 1233 in Noyon, 45 jaar oud.
Notitie bij Ferrand: Ferrand wilde Aire en Sint-Omaars, dat hij pas aan de Franse koning had verloren (Verdrag van Pont-à-Vendin 25 februari 1212), terugwinnen. Hij brak daarom met zijn Franse leenheer en ging een coalitie aan met de Duitse keizer Otto IV. Hij verplichtte ook hertog Hendrik I van Brabant mee in de coalitie te stappen. Jan zonder Land, die zich eveneens aansloot, zou landen in het zuiden van Frankrijk in een poging om Aquitanië en Anjou te veroveren en dan naar Parijs op te marcheren. Otto zou vanuit het noorden oprukken. Filips II August versloeg de Engelsen echter op 2 juli 1214 bij La Roche-aux-Moines waardoor hij grotere bewegingsvrijheid kreeg.

Ferrand werd verslagen tijdens de Slag bij Bouvines op 27 juli 1214. Hij werd, volgens een oud Romeins gebruik, vastgeketend aan handen en voeten, in een open draagstoel door Parijs gevoerd. Het gepeupel van Parijs kom hem ongestoord bespuwen en weghonen. De Franse koning reed te paard voorop.

Ferrand bleef tot januari 1227, twaalf jaar later en zes jaar voor zijn dood, in Frankrijk opgesloten. Hij kwam vrij, als een gebroken man, door het sluiten van de Vrede van Melun

1611 Margaretha II van Constantinopel Van Vlaanderen is geboren in augustus 1202, dochter van Boudewijn I van Constantinopel (zie 1609) en Maria van Champagne (zie 1730). Margaretha is overleden op zaterdag 10 februari 1280 in Dowaai Abdij van Flines, 77 jaar oud.
Notitie bij Margaretha: Na het overlijden van haar moeder (1204) en het verdwijnen van haar vader (april 1205) liet de Franse koning Filips Augustus haar met haar zuster Johanna in 1208 naar het hof in Parijs overbrengen om haar te onttrekken aan anti-Franse invloeden in Vlaanderen. Bij haar terugkeer in 1212 werd Margaretha toevertrouwd aan de Henegouwse ridder Burchard van Avesnes, met wie zij in 1215 op tienjarige leeftijd trouwde. Na een klacht van gravin Johanna verklaarde paus Innocentius III het huwelijk ongeldig (Vierde Lateraans Concilie, 1215), dit op grond van het feit dat Burchard subdiaken was gewijd en dus tot de geestelijke stand behoorde. Maar de echtgenoten scheidden voorlopig niet. Pas in 1222 verliet Margareta haar echtgenoot en trouwde in het najaar van 1223 met Willem van Dampierre, een ridder uit de Champagnestreek en een zoon van Gwijde II van Dampierre en van Mathildis I van Bourbon

Vlaams-Henegouwse Successieoorlog
Toen Margareta haar kinderloze zuster Johanna in 1244 opvolgde als gravin van Vlaanderen en Henegouwen, brak een strijd los tussen de kinderen uit Margaretha’s beide huwelijken, de Avesnes en de Dampierres, de Vlaams-Henegouwse Successieoorlog. De Franse koning, in 1246 met de arbitrage belast, wees Vlaanderen toe aan haar zoon Gwijde van Dampierre en Henegouwen aan haar zoon Jan van Avesnes, feitelijk later haar kleinzoon Jan I van Avesnes. Niettemin bleef de vete tussen de beide huizen voortwoeden, zelfs tot in de volgende eeuw. Margaretha zelf stond heel de tijd aan de zijde van de "Vlaamse" Dampierres. De "Henegouwse" Avesnes verbonden zich door het huwelijk van Jan van Avesnes met Aleid van Holland met de Hollandse graven, die ongedaan wilden maken dat zij voor Zeeland leenhulde verschuldigd waren aan Vlaanderen. Zij betwistten ook het bezit door de Dampierres van Rijks-Vlaanderen.

De Franse koning maakte van deze scheidsrechterlijke uitspraak gebruik om zijn positie te versterken:

- hij brak de macht van Vlaanderen-Henegouwen
- hij bezorgde Vlaanderen een vijand in de flank, aangezien de Avesnes zich niet bij de uitspraak neerlegden, dit op grond van het feit dat koning Lodewijk IX van Frankrijk (de Heilige) beslist had over gebieden waarover hij geen leenheer was (Rijks-Vlaanderen in tegenstelling tot Kroon-Vlaanderen).
Op 29 december 1278 deed Margaretha in Vlaanderen troonsafstand ten gunste van haar zoon Gwijde van Dampierre. In Henegouwen bleef zij zelf aan de macht tot aan haar dood: zij werd in Henegouwen opgevolgd door haar kleinzoon Jan II van Avesnes. Door het huwelijk van haar zoon Jan van Avesnes met Aleid van Holland werden Henegouwen, Holland en Zeeland in 1299 (in personele unie) verenigd.

Margaretha II van Vlaanderen overleed te Gent op 10 februari 1280. Geheel volgens haar laatste wilsbeschikkingen werd haar lichaam bijgezet in de door haar gestichte Abdij van Flines.
Heerlijkheid:
gravin van Vlaanderen van 1244 tot 1278 en gravin van Henegouwen van 1244 tot 1280
Margaretha trouwde met Willem II Van Dampierre. Willem is geboren in 1196. Willem is overleden op woensdag 3 september 1231, 34 of 35 jaar oud.
Notitie bij Willem: Hij was connétable (opperbevelhebber) van Champagne, en van Mathildis I van Bourbon. Terwijl zijn oudere broer Gwijde Archimbald heer van Bourbon werd, erfde Willem de heerlijkheid Dampierre en Saint-Dizier en het ambt van connétable van Champagne. Hij was van plan om te trouwen met Alice von Zypern, wat hem een aanspraak zou opgeleverd hebben op het graafschap Champagne, maar de paus verleende geen dispensatie voor de te nauwe familieband. Hij trouwde dan maar in 1223 met een andere nicht, Margaretha van Constantinopel (1202-1280), gravin van Vlaanderen en Henegouwen, die gescheiden was van Burchard van Avesnes (1172-1244). Het huwelijk werd kerkrechterlijk niet erkend en pas in 1230, na de geboorte van het derde kind, verkreeg het paar dispensatie en konden hun kinderen gelegitimeerd worden.

De kinderen van Willem II golden als rechtmatige erfgenamen. Ook de kinderen uit het eerste huwelijk van zijn echtgenote maakten later aanspraak op haar erfenis, zodat een hevige opvolgingsstrijd losbrak. Willem overleed nog voordat zijn vrouw in 1244 de graafschappen Vlaanderen en Henegouwen in handen kreeg. Hij werd begraven in de Cistercienzerabdij van Orchies en in 1257 overgebracht naar de Cistercijnzerabdij van Flines.

Behoudens de weinig waarschijnlijke maar toch altijd mogelijke coïncidentie van een zelfde voornaam en een zelfde overlijdensjaar, is hij het die in 1208 (hij was pas twaalf jaar) proost van Sint-Donaas en kanselier van Vlaanderen werd. Functie die hij uitoefende tot aan zijn dood. Hij was niet de enige die een ambt toebedeeld kreeg waarvoor hij noch de leeftijd noch de bagage had, maar zo ging het nu eenmaal wanneer een telg uit een aristocratische familie, vooral uit het regerende vorstenhuis, moest geplaatst worden.

Tijdens de ambtsperiode van Willem laaiden sommige ruzies hoog op. Zo gebeurde het in 1225 dat de bisschop van Doornik het interdict uitsprak over de kanunniken van Sint-Donaas en de deken zelfs in de ban van de kerk sloeg. Maar op het gezag van de abten van de Sint-Andriesabdij en de Eekhoutte-abdij, herriep de proost eigenmachtig deze sancties, buiten medeweten van de bisschop.

In juli 1231 moeten er klachten zijn geweest over de proost. Paus Gregorius IX belastte de proost en de deken van het kapittel van Saint-Omer en de proost van het kapittel van Ariën met de opdracht Willem aan te zetten tot ontslag of minstens een coadjutor te benoemen. De oorkonde vermeldde dat de paus dit deed op verzoek van personen uit de omgeving van de gravin van Vlaanderen (de schoonzus dus van Willem), omdat hij vanwege zijn ouderdom (hij was 34!) niet meer in staat was als proost en als kanselier te fuunctioneren. Veel inspanningen moesten er niet worden geleverd, want een paar maanden later was Willem dood.
Kinderen van Margaretha en Willem:
1 Johanna Van Dampierre. Johanna is overleden in 1246.
Notitie bij Johanna: gehuwd met Hugo III van Rethel (-1243) en met Theobald II van Bar (-1291)
2 Willem II (Guillaume III) Van Dampierre, geboren in 1225. Volgt 1612.
3 Gwijde III Van Dampierre, geboren omstreeks 1226. Volgt 1613.

1612 Willem II (Guillaume III) Van Dampierre is geboren in 1225, zoon van Willem II Van Dampierre en Margaretha II van Constantinopel Van Vlaanderen (zie 1611). Willem is overleden op dinsdag 6 juni 1251, 25 of 26 jaar oud.
Notitie bij Willem: sinds 1246 mederegent -met zijn moeder- over het graafschap Vlaanderen. Hij is ook bekend als Willem II van Vlaanderen; in het huis Dampierre is hij Guillaume III, heer van Dampierre.

Willem was een zoon uit het huwelijk van Willem II van Dampierre, heer van Dampierre en Margaretha van Constantinopel. In juli 1246 werd hij door een scheidsrechterlijke uitspraak van Lodewijk IX van Frankrijk en bisschop Odo van Tusculum, de jure erkend als erfgerechtigde in Vlaanderen, terwijl Henegouwen werd toegewezen aan Jan van Avesnes, de oudste zoon uit Margaretha’s eerste huwelijk.

Willems eigen huwelijk (in 1247) met Beatrix, dochter van Hendrik II van Brabant en weduwe van Hendrik Raspe, bleef kinderloos. Van 1248 tot 1250 nam Willem, aan de zijde van Lodewijk IX, deel aan de Zevende Kruistocht.

Hij overleed op 5 mei 1251 aan zijn verwondingen opgelopen tijdens een steekspel te Trazegnies. Zijn jongere broer, Gwijde III, tweede zoon van de regerende gravin Margaretha van Constantinopel, werd daardoor erfgerechtigde op de troon in Vlaanderen.
Willem trouwde, 21 of 22 jaar oud, in 1247 met Beatrix ( Beatrix van Kortrijk ) van Brabant, ongeveer 22 jaar oud. Beatrix is geboren omstreeks 1225, dochter van Hendrik II van Brabant en Maria Van Hohenstaufen van Zwaben. Beatrix is overleden in 1288, ongeveer 63 jaar oud.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten